Hırsızlar İbret Almaz…

Yıl 1973.
O dönemin Zaire Cumhurbaşkanı General Mobutu Sese Seko, üç günlük bir ziyaret için Moritanya’ya gelir. Moritanya, o dönemde Afrika kıtasının en fakir ülkelerinden biridir. Ekonomisi, büyük ölçüde balıkçılık, tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.

Mobutu, üç günlük görüşmeler sırasında ev sahibi Moritanya Cumhurbaşkanı Muhtar Veld Dadah‘ın (Moritanya’nın Fransa’dan bağımsızlığını kazandıktan sonraki ilk cumhurbaşkanı) aynı takım elbiseyi giydiğini fark eder. Bunun üzerine Mobutu, Dadah’ın yeni ve şık takım elbiseler alacak maddi gücünün olmadığını anlar.

Ziyaretin sonunda, Nouakchott Havalimanı’nda, Mobutu, yanında bulunan sekreterine bir 5 milyon dolarlık çek verir. Çeki, ev sahibi cumhurbaşkanına doğrudan vermek yerine sekretere teslim ederek, herhangi bir mahcubiyet yaşanmasını önlemek ister. Ayrıca, çekin yanında Paris’teki ünlü moda evlerinin adreslerinin bulunduğu bir not bırakır ve Cumhurbaşkanının bu parayla Fransa’dan şık takım elbiseler almasını umar.

Mobutu ayrıldıktan sonra, Dadah’a çeki sekreteri teslim eder ve şöyle der:
“Bu, Mobutu’nun size hediye olarak gönderdiği 5 milyon dolardır. Özellikle, Paris’ten resmi takım elbiseler almanız için size takdim edilmiştir.”

Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Dadah, çeki alır ve hemen Moritanya Maliye Bakanı’na teslim ederek şu emri verir:
“Bu miktarı devletin hesabına aktarın.”

Daha sonra Dadah, bu paranın Moritanya Öğretmen Yetiştirme Yüksekokulu’nun inşası için kullanılmasını emreder. Çünkü Moritanya, öğretmen yetiştirme alanında ciddi bir eksiklik çekmektedir ve bu alanda gelişim kaydedebilmek için yeterli maddi kaynağa sahip değildir.

Beş Yıl Sonra: 1978

Beş yıl sonra, Zaire Cumhurbaşkanı Mobutu, Amerika Birleşik Devletleri’nden dönüş yolunda Fas’ta duraklar. Fas’ta bir hafta geçirmeyi planlayan Mobutu’nun orada olduğunu öğrenen Dadah, ona Moritanya’ya kısa bir ziyaret yapması için ricada bulunur. Mobutu daveti kabul eder.

Mobutu, Nouakchott Havalimanı’ndan başkanlık sarayına giderken, şehrin sokaklarında dikkat çekici Fransızca pankartlar görür:
• “Teşekkürler Zaire!”
• “Teşekkürler Mobutu!”
• “Bu değerli hediye için teşekkürler!”

Bu pankartları görünce Mobutu hayretler içinde kalır. Daha önce hiçbir hediye getirmediğini, hatta böyle bir ziyarete hazırlıklı olmadığını düşünerek, Dadah’a döner ve şaşkınlıkla sorar:
“Benden bahseden bu pankartlar ne anlama geliyor? Daha bir saat önce Nouakchott’a indim ve hiçbir hediye getirmedim. Moritanya halkı bana neden teşekkür ediyor?”

Dadah, gülümseyerek şöyle cevap verir:
“Bu pankartlar ve teşekkürler, sizin o dönemde yaptığınız değerli bağışınız içindir. Beş yıl önce bana verdiğiniz 5 milyon dolarla bu Öğretmen Yetiştirme Okulu’nu inşa ettik. Halkımız, eğitim alanındaki eksikliklerini gidermek ve yoksullukla mücadele etmek için bu okula büyük ihtiyaç duyuyordu.”

Bu sözler üzerine Mobutu, Dadah’a sarılır ve duygulu bir şekilde şunları söyler:
“Eğer Afrika’daki tüm liderler sizin gibi olsaydı, bu kıtada cehalet, yoksulluk ve geri kalmışlık çoktan sona ererdi.”

Dadah, sözlerine şu anlamlı cümlelerle devam eder:
“Ben, maaşımı devlet hazinesinden alıyorum. Yaptığım iş için maaş almadan çalışmam. Ancak, Moritanya halkı sizin hediyenize çok daha fazla ihtiyaç duyuyordu.
Benim şık giyinmemden daha önemli olan, halkımı cehaletten ve yoksulluktan kurtarmaktır. Çünkü ancak bilim ve eğitimle içtimaî meselelerimizi çözebiliriz.”

Muhtar Veld Dadah’ın Sade Yaşamı

2003 yılında vefat eden Dadah, sade ve gösterişten uzak bir hayat sürmesiyle tanınmıştır. Üç odalı mütevazı bir evde oturmuş, gösterişli hayat tarzlarından her zaman uzak durmuş ve halkına hizmet etmeyi temel hedef edinmiştir.

Bugüne Ders:

Bu gerçek hikâyeyi beş yıl önce paylaşmıştım.
Ama bugün, her fırsatta vatanseverlik nutukları atan ve dini kullanarak halkı sömürmekten geri durmayan hırsızlara bir hediye olarak yeniden sunuyorum.

Çünkü hırsızlar ve yozlaşmış yöneticiler ibret almazlar.
Bu da bizim asıl felaketimizdir.

Peki, bu hırsızlar ne zaman ders alacak?
Ne zaman bu soyguncular hesap verecek?

Dua:

Allah’ım! Gücümüzün zayıflığını ve zalimlerin üzerimizdeki baskısını sana şikâyet ediyoruz.
Bize hakkı savunacak bir dil, zayıflamayan bir güç, titremeyen bir el ve korkmayan bir kalp ver.

Tercüme: Ahmet Ziya İbrahimoğlu
15.01.2025 Üsküdar