Fakirlerin Babası(!) Bangladeş’i Salladı

Yoksullar Bankası’ndan Sonra .. Muhammed Yunus Başbakanlığı ..

Bangladeş

Halkın ayaklandığı Bangladeş’te zalim Hüseyne’nin kaçmasının ardından halkın başbakan olarak atanmasını sağladığı (Muhammed Yunus) kimdir?

Genellikle halk ayaklanmaları, görevden almak istedikleri hükümdarın yerine geçecek kişi konusunda hemfikir olamazlar. Ancak Bangladeş’te durum farklı .. Peki, 160 milyon vatandaşın bu kişi üzerinde hemfikir olmasının sırrı nedir?

O, 1976’dan bu yana, Bangladeş’teki milyonlarca yoksulu, son derece üretici ve zeki bir yöntemle aşırı fakirlikten kurtarmaya adanmış (Fakirler Bankası) yöneticisidir. Üniversitede ekonomi profesörü olarak görev yaparken, öğrencilere öğrettiği ekonomik teorilerin Bangladeş toplumunun vakıası ile tenakuzunu fark etti. Bunun üzerine, şehrinin etrafındaki en fakir köylere gidip sürekli fakirliğin nedenini araştırmaya karar verdi.

Orada köydeki kadınların bambudan ürünler yapmak için sadece yarım dolardan daha az bir miktara ihtiyaç duyduklarını, ancak kazançlarının büyük bir kısmını alacak olan tefecilerden borç almak zorunda kaldıklarını keşfetti. O anda, 42 köylü kadına toplamda sadece 27 dolar borç vermeye karar verdi ve bu borcu herhangi bir şart koşmadan verdi. Sonuçlar ise muhteşemdi… Kısa bir süre sonra, herkes borcunu geri ödedi ve kâr elde etmeyi başardı.

Bu fikir üzerine bir bankayı, bu fikri genişleterek daha fazla fakire kredi vermeye ikna etmeye çalıştı, ancak banka müdürü, “Nasıl olur da bir güvence olmadan fakirlere kredi verebilirim?” diyerek onun teklifini (safça) buldu. Bu durumda Muhammed Yunus, kredinin sorumluluğunu ve teminatlarını üstlendi ve yüzlerce köylüye borç vermeye, onlara en iyi yatırım usüllerini öğretmeye ve ayrıntılı bir borç verme, geri ödeme ve yatırım planı oluşturmaya başladı.

Bu fikir pek çok köyde büyük bir başarı elde etti ve 1976’da Muhammed Yunus, dünyadaki ilk fakir bankasını (Grameen Bank) açtı. 1981’in sonunda, verilen kredilerin toplamı 14 milyon dolara ulaşmıştı ve kredi alanların %90’ı fakir köylerin kadınlarıydı.

Muhammed Yunus, dünya bankalarının çalışma usüllerinin tam tersini uyguladı .. O, sadece fakirlere değil, hiçbir mülkiyeti veya teminatı olmayan (en fakir garibanlara) kredi veriyor ve erkekler yerine kadınlara kredi vermeyi tercih ediyordu. Çünkü bir ev hanımı, kazanç elde ettiğinde ailesine ve çocuklarına ihtimam gösterirken, bir erkek kazançları farklı yerlere harcayabilirdi. Ayrıca yardım kuruluşlarının, fakiri doyurup onu sürekli yardımlara bağımlı hale getirdiğini, hiçbir çaba göstermeden fakir bıraktığını görüyor ve reddediyordu.

Grameen Bank şu anda Bangladeş ve yurt dışında 2600’den fazla şubeye sahip olup, 26.000 çalışanı bulunuyor. Bu muhteşem başarılar sayesinde, Muhammed Yunus Nobel Barış Ödülü ve sayısız uluslararası ödül kazandı ve 60’tan fazla uluslararası üniversiteden fahri doktora unvanı aldı.

Ancak bu başarılar, Başbakan (Şeyh Hüseyne) tarafından hoş karşılanmadı. Hüseyne, kıskançlık ve hasetle Ona bazı suçlar isnat etti ve onu yıllarca ev hapsinde tuttu. Bangladeş halkının ayaklanması ve zalim Hüseyne’nin Hindistan’a kaçmasının ardından, halk “fakirlerin babası” Muhammed Yunus’un geçici başbakan olarak atanmasını ve seçimler yapılana kadar bu görevi üstlenmesini talep etmeye başladı .. Ne büyük bir değişiklik!

Muhammed Yunus’un en güzel yanı, hiçbir şey yapmamak için bahaneler aramamasıydı. O, fakirliği Bangladeş’teki yaygın yolsuzluğa, zalim yöneticilere, komşu ülkelerin entrikalarına, uluslararası komplolara veya insanların tembelliğine bağlayabilirdi .. Ancak o, kollarını sıvadı ve muazzam bir başarıya imza attı. Ben de Muhammed Yunus’un hayat hikayesini okumanızı ve fakirliğin ortadan kaldırma konusundaki felsefesi ve planını yakından incelemenizi şiddetle tavsiye ediyorum.

Tercüme: Ahmet Ziya İbrahimoğlu
12.08.2024 OF

Mütercimin Notu:

Bangladeşli Muhammed Yunus Bey ile ilgili, olumlu olumsuz, çok şey söylenebilir ama bir noktayı dikkatten kaçırmamak gerekir. Batılılar ürettikleri projelerin planlarını da iyi hazırlarlar. Her projenin A ve B planını da yapar; gerektiğinde plan değişikliği yapmakta zorlanmazlar. Bangladeş’i kurduran ve kullanan güçler, başarısız veya deşifre olan atlarını geri çeker; yerine destekleyip besledikleri, yetiştirip hazırladıkları yeni kahramanlarını koyabilirler. Son yıllarda değişik ülkelerde bunun bol örneklerini görme imkanımız olduğu için anlamakta zorlanmayacağımızı düşünüyorum. Türkiye’de F.Gülen cemaatini, Irak’da Kesnizani tarikatını, Malezya’da Mahazir Muhammed hareketini bilenler Bangladeş’te Muhammed Yunus’u keşfetmekte zorlanmayacakları kanaatindeyim. Ayrıca Bangladeş’in Çin ile ABD arasında hâkimiyet çekişmesi yaşanan bir ülke olduğunu da dikkate almak zorundayız. Muhammed Yunus’a Nobel ödülü verilmiş olması, önünün açılmış bulunması, Batı ile uyumlu bir yaşantı yaşaması, yetiştirilip özel hazırlanmış bir kahraman olma ihtimali, üzerinde durulması ve düşünülmesi gereken konular olduğunu söylemekle iktifa edeyim. Gerisini ferasetinize tevdi ediyorum. Bangladeş hakkında bilgi edinmek isteyen okuyucular için de bir link vererek notumu bitirmiş olayım. 👇
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Bangladeş