ABD’nin Osmanlı Cihan Devletine Haraç Ödediğini Biliyor musunuz?

Amerikan Deniz Kuvvetleri marşında hâlâ ismi geçen bir Arap şehri var; biliyor musunuz?

1801 yılında Amerika Birleşik Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında bir savaş patlak verdi ve 1804 yılına kadar sürdü. Bu, Amerika’nın sınırları dışında girdiği ilk savaştı. Amerikalılar, Amerikan donanmasının Akdeniz’e girebilmesi için Osmanlı valisi Yusuf Paşa Karamanlı’ya cizye (haraç) ödemeyi reddettiklerinde bu durum gerçekleşti. Bunun üzerine vali öfkelendi ve Libya’nın Trablus şehrindeki Amerikan Büyükelçiliği’nde Amerikan bayrağının direğini kırdırıp, Amerikan büyükelçisini aşağıladı ve onu sert bir şekilde sınır dışı etti.

Bu olay üzerine Amerika’nın üçüncü başkanı Thomas Jefferson, Yusuf Karamanlı’yı cezalandırmak için Amerikan donanmasını gönderdi. Deniz savaşı başladı, ancak savaş kısa sürede Amerika için bir felakete dönüştü. Amerikan filosu kuşatıldı ve en büyük gemileri olan Philadelphia gemisi ele geçirildi. Gemideki 301’den fazla denizci teslim oldu. Amerika, gemiyi geri almayı başaramayınca casuslar gönderip gemiyi yaktırdı. Ancak Amerikalılar pes etmedi ve Trablus valisi Yusuf Karamanlı ile Mısır’daki kardeşi Ahmed Paşa Karamanlı arasında anlaşmazlık çıkardı. Ahmed Paşa’yı, kardeşi Yusuf’a karşı bir ittifak kurması için parayla ve Amerika’dan özel olarak getirilen güzel kadınlarla kandırdılar. Ona, Trablus (günümüzdeki Libya) üzerinde iktidar vaadinde bulundular.

Amerikalılar, bu esnada Libya’nın doğusundaki Derne şehrini işgal etmek ve ilk yenilgilerinin intikamını almak için büyük bir ordu hazırladı. Ancak Trablus valisi, Fas, Cezayir, Tunus ve Osmanlı Cihan Devleti’nden yardım istedi. Savaş sonunda Amerikalılar için bir başka ağır yenilgiyle sonuçlandı. Bir günde yaklaşık 1800 Amerikan askeri öldürüldü, 700 kişi esir alındı ve geri kalanlar kuşatıldı.

Bu ağır yenilgi sonucunda Amerika, Trablus, Tunus, Cezayir ve Fas ile aşağılayıcı bir anlaşma yapmak zorunda kaldı. Bu anlaşmaya göre, Amerika öldürülen her asker için İslam devletlerine tazminat ödeyecek, önceki haraç miktarının iki katını verecek ve bu İslam devletlerinden özür dileyecekti.

Bugün dahi Amerikan Deniz Kuvvetleri marşı, o zamandan bu yana değişmeyen şu sözlerle başlar:
“Montezuma’nın salonlarından Trablus’un sahillerine kadar, ülkemizin savaşlarını karada, havada ve denizde sürdürüyoruz.”

Bu güzel hikâye, bize eski tarihimizi, özellikle de Osmanlı İslam tarihini ne kadar bilmediğimizi gösteriyor. İzzet yalnızca Allah’a, Peygamberine ve müminleredir.

Tarık b. İyad al-Beşeri

Tercüme: Ahmet Ziya İbrahimoğlu
23.01.2025 Üsküdar

Yorum:
Bu metin, 19. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki gücünü ve Amerikan donanmasının ilk uluslararası çatışmalarını tarihi bir bağlamda ele alıyor. Trablus Savaşı olarak bilinen bu olay, dönemin uluslararası ilişkilerinin karmaşıklığını, diplomatik gerilimleri ve askeri stratejileri ortaya koyuyor. Ayrıca, Batılı güçlerin İslam dünyasıyla olan ilişkilerini ve bu ilişkilerdeki güç dengelerini anlamak için önemli bir kaynak.

Konuşma Videosunun Türkçe Alt Yazılı Hali👇

Konuşma Metninin Alındığı Arapça Video👇

Trablus Savaşı ve Anlaşması İçin Tıklayınız 👇https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Trablus_Antlaşması