Gazze’de Yahya Sinvar Dönemi ..

Yahya Sinvar Döneminde Hamas’ın Uygulamasında Ne Değişti?

Yahya es-Sinvar’ın, kendisinden önceki selefi olan İsmail Haniye’nin Tahran’da suikaste uğramasının ardından, bir ay önce Hamas’ın siyasi büro başkanlığına seçilmesinin ardından herkes, bu beklenmedik liderlik değişiminin hareket üzerinde ne gibi sonuçlar doğuracağını merakla bekliyor.

Sinvar, 7 Ekim’deki “Aksa Tufanı” operasyonunun en önemli planlayıcılarından biri olarak öne çıkmaktadır ve İsrail zihniyetini en iyi anlayan direniş liderlerinden biridir. Sinvar, hayatının bir bölümünü İsrail hapishanelerinde geçirmiş ve Gazze Şeridi’nde savaşı yerinden yöneten bir askeri liderdir. Hamas liderlerinin ve hareketin Şura Konseyi’nin Sinvar’ı seçmesi, hareketin liderliğinin birliğini ve Hamas’ın en zor koşullarda hızlı ve uygun kararlar alma yeteneğini yansıtmaktadır.

Sinvar’ın seçimi, Heniyye’nin suikaste uğramasının ardından liderler arasında bir öfke patlaması sonucunda yapılmadı. Aksine, İsrail’in savaşı sürdürme niyetini, müzakereleri başarısızlığa uğratma ve ancak tam bir zaferle yetinme kararlılığını ortaya koymasının ardından, hareketin liderliğine bir diplomat yerine bir savaşçı getirilmesi, Hamas’ın direniş ve savaş seçeneğine sonuna kadar bağlı kalacağının net bir mesajıdır.

Sinvar liderliğindeki Hamas’ın taktiklerindeki değişikliklerin hızlı ve savaşın hızına uygun olduğu açıktır. Bu değişikliklerin en belirgin üç yönü şunlardır:

Birincisi: Müzakerelerde daha az esneklik. Heniyye liderliğindeki Hamas, müzakerelerde iyi bir manevra yapıyor ve esneklik gösteriyordu, gerek esir değişim anlaşmalarında, gerek ateşkes tekliflerinde. Ancak, Sinvar’ın liderliği devralmasından sonra Hamas, savaşı sonlandırma müzakerelerinde daha az esneklik gösterdi; bilinen ilkelerine sıkı sıkıya bağlı kalıyor: Savaşın tam ve nihai olarak durdurulması, Gazze’den tamamen çekilme, sınır kapılarının açılması, yardımların girişi ve bölgenin yeniden inşası. “New York Times” gazetesinin bildirdiğine göre, Hamas son günlerde Filistinli esirlerin serbest bırakılmasıyla ilgili yeni talepler ekledi. Amerikalı yetkililer, ABD’nin, Katar’ın Hamas’ı bu şartlardan vazgeçmeye ikna edebileceğini umduğunu aktardı. Bu sert tutum, bu dönemin gerektirdiği bir durumdur. Her ne kadar Amerikalılar ve İsraillilere göre Hamas’ın müzakereleri tıkadığına dair bir fırsat vermiş olsa da, bu durum aslında İsrail’in moralini bozmakta ve İsrail halkının kendi liderlerine olan öfkesini artırarak, Hamas’ın taleplerine boyun eğmeleri için baskı yapmasına neden olmaktadır.

İkincisi: Batı Şeria’yı ateşlemek. Sinvar döneminde meydana gelen en önemli değişikliklerden biri, Batı Şeria’daki bıçaklama, araçla ezme, silahlı saldırı ve fedai operasyonlarının artmasıdır. Bu saldırılar, işgal güçlerinin Batı Şeria kamplarına yönelik askeri operasyonlarıyla eş zamanlı olarak artmıştır. Sinvar’ın liderliğinde geçen bir ayda, direnişçiler birçok operasyon gerçekleştirdi. Bunlar arasında, 6 Ağustos’ta Rabi’ Dragma’nın Ürdün Vadisi’ndeki Tubas yakınlarındaki Bkaot yerleşim birimine ateş açması; beş gün sonra, Kassam Tugayları tarafından bir İsrail devriyesine düzenlenen ve bir askerin öldüğü, diğerinin yaralandığı saldırı yer almaktadır.

18 Ağustos’ta ise, Qalqilya’nın doğusunda gerçekleşen “Çekiç Operasyonu” sırasında, bir Filistinli direnişçi, Gazze’ye karşı savaşta yer alan İsrailli asker Gidon Perry’nin başına çekiçle vurup öldürdü ve silahını ele geçirdi. Aynı gün, İsrailli bir yerleşimci, içinde patlayıcılar bulunan bir çantanın erken patlaması sonucu öldü, diğer bir yerleşimci yaralandı. Direnişçiler, bu çantayı Nablus’tan Tel Aviv’deki Bloomfield Stadyumu’na fedai saldırısı düzenlemek üzere getirmişti. Kassam Tugayları ve Kudüs Seriyyeleri, bu operasyonun Gazze’deki katliamlar, sivillerin zorla göç ettirilmesi ve suikastlara misilleme olarak yapıldığını açıkladı.

30 Ağustos’ta, Kassam Tugayları, Gush Etzion ve Karmi Tzur yerleşimlerinde karmaşık bir operasyon düzenledi; bu operasyon sonucunda altı yerleşimci ve asker öldü. Kassam Tugayları, şehit Muhammed Marka’nın, Gush Etzion yerleşimindeki bir benzin istasyonunda bir bomba yüklü aracı patlatarak İsrail kuvvetlerini tuzağa düşürdüğünü, bu saldırıda birçok askerin, aralarında Etzion Tugay Komutanı Gal Rich’in de bulunduğu kişilerin öldüğünü ve yaralandığını belirtti. Ayrıca, Zehdi Ebu Afife’nin Karmi Tzur yerleşim alanına girerek, güvenlik görevlisini ezip yerleşimcilere ateş açtığını ve aracını yerleşim alanında patlattığını ifade etti. Eylül ayı başında ise, direnişçi Muhannad el-Asoud, Hebron’un batısındaki Tarqumiya kontrol noktasında düzenlediği silahlı saldırıda üç İsrailliyi öldürdü.
Ağustos ayının sonunda yapılan Hamas lideri Halid Meşal’in konuşması, intihar saldırılarının yeniden benimsenmesini ifade ederken, bu tür bir durumun ancak açık çatışmayla çözülebileceğini vurguladı. Batı Şeria’daki operasyonların genişletilmesi, Gazze Şeridi üzerindeki baskıyı hafifletme, Filistinli direnişçilere çeşitli seçenekler sunma ve işgal altındaki Batı Şeria’nın ilhak planına karşı durma amacını taşıyor. Bu durum, bu operasyonların yeni bir intifadaya yol açıp açmayacağına dair spekülasyonlara neden oluyor.

Üçüncü olarak: Esirler Dosyası

Sinvar’ın liderliğinden önceki dönemde, İsrailli rehinelerin hayatlarını korumak ve buna öncelik vermek üzerinde duruluyordu. Bu rehineler, işgalciyle müzakerelerde koz olarak kullanılıyordu. Ancak Sinvar döneminde esirlerle ilgili yeni taktikler ortaya çıktı. İlk olarak, bir gardiyan İsrailli esirlere ateş açtı, bu olayda bir esir öldü, iki esir yaralandı. Bunun üzerine Kassam Tugayları sözcüsü Ebu Ubeyde, gardiyanın çocuklarının işgal güçlerinin bir katliamında şehit düştüğü haberini aldıktan sonra intikam amacıyla bu saldırıyı gerçekleştirdiğini belirtti. Ayrıca, bu hareketin Kassam’ın ahlaki değerlerini yansıtmadığını ve bu tür olaylardan dolayı İsrail’in sorumlu olduğunu ifade etti.

Olayda dikkat çeken nokta, Kassam’ın bu olayı duyurmasıydı, bu da olayın tekrarlanabileceğine dair bir uyarı niteliğindeydi. Bu durum, Kassam Tugayları’nın İsrail üzerinde yeni bir baskı aracı haline geldi. Tugaylar, öldürülen esirin fotoğrafını “Talihsiz Bir Olay” başlığıyla yayınladı ve fotoğrafın altında “Zulmunuz, esirleriniz için yakın bir tehlike haline geldi… Zaman tükeniyor” ifadesini ekledi.

Esirler dosyasındaki diğer değişikliklerden biri de Ebu Ubeyde’nin, esirleri korumakla görevli direnişçilere İsrail ordusunun esirlerin tutulduğu yere yaklaşması durumunda nasıl davranmaları gerektiğine dair yeni talimatlar verildiğini açıklamasıdır. Ebu Ubeyde, Netanyahu’nun baskı yoluyla esirleri serbest bırakma ısrarının, onları tabutlar içinde ailelerine geri göndermek anlamına geleceğini söyledi. Kassam Tugayları ayrıca bir direnişçinin elinde tabanca tuttuğu ve yerde bir esirin oturduğu bir fotoğraf yayınladı. Fotoğrafın altında ise “Askeri Baskı = Ölüm ve Başarısızlık. Esir Takası = Özgürlük ve Yaşam” yazılıydı.

Kassam’ın, İsrail saldırılarında öldürülmeden önce İsrailli esirlerin videolarını yayınlaması da dikkat çekiyor. Bu videolarda esirler, Netanyahu hükümetini suçluyor ve bombardıman nedeniyle her an ölümle burun buruna olduklarını anlatıyorlar. Bu durum, Kassam Tugayları’nın esirler dosyasını yönetme yeteneğini ve İsrail’deki kamuoyunu etkileyip sokağı daha da ateşlendirme kabiliyetini gösteriyor. Bu durum, İsrail sokaklarında hükümeti anlaşmaya varmaya ve Netanyahu’yu istifaya çağıran yarım milyon İsraillinin protestolarını artırdı.

Sinvar döneminde yaşanan değişiklikler, direnişin rotasını koruduğunu, yeni bir intifada atmosferi oluşturup ürettiğini, İsrail’deki iç durumu karmaşıklaştırdığını ve tersine göç riskini artırdığını doğruluyor. Ayrıca, bu durum, direniş ekseni olarak bilinen unsurları da, zayıf da olsa İsrail’e karşı saldırılara devam etmeye zorlayacaktır. Allah, işinde galip olandır ama insanların çoğu bunu bilmez.

Yazar: İhsan El-Fakih

Tercüme: Ahmet Ziya İbrahimoğlu
10.09.2024 OF